Noord Chili tot aan Santiago.

We passeren de grens met een stevige douanecontrole, leveren de restanten fruit en groente in en hebben onze noten en zelfgemaakte musli verstopt. Die worden gelukkig niet door de douane gevonden. We komen na Bolivia en Peru in Chili in een andere wereld terecht. Weer terug op zeeniveau, moderne bebouwing, veel Engels sprekende mensen en overvolle supermarkten waar we onze beperkte voorraad levensmiddelen maar weer al te graag aanvullen. Aan de haven bij de visafslag in Arica, zien we pelikanen om vis bedelen bij de “visboer” die de net gevangen vis schoonmaakt. In het water zwemmen zeehonden die ook geduldig op wat restjes vis wachten.

We rijden in Noord-Chili door het gebied Northe Grande. Aan de voet van het kustgebergte, de Andes, ligt een smalle strook land vol kloven en inhammen. De bergen bereiken al snel hoogtes van 1000 meter, zoals bij Iquique, om kort daarop gevolgd te worden door een schrale hoogvlakte die in het oosten overgaat in de 4000 meter hoge Altiplano. Dit is een gebied met veel mijnbouw activiteiten, zowel in het heden als in het verleden. Wij citeren: “Noord Chili eindigde vroeger in Taltal. Daar was de mijnbouw altijd een belangrijke industrietak. Toen de Chilenen in de Boliviaanse provincie Antofagasta salpeter vonden en daar, met ook wat Britse bedrijven, in grote mate begonnen te investeren, kwamen Bolivia en Chili overeen om alle vindplaatsen tussen de 23e en 25ste breedte samen te exploiteren. Klaarblijkelijk onderschatten de Bolivianen de economische banden tussen Chili en Europa, vooral die met Engeland, en kenden ze weinig waarde toe aan hun eigen salpeterrijke pampa’s. In de ver weg gelegen hoofdstad La Paz negeerde men de ‘Chilenisering’ van het gebied. Niet nagekomen afspraken en de nationalisering van de Peruaanse salpetermijnen, waar ook Chileense kapitaalinvesteerders een aandeel in hadden, vormden de aanzet tot een oorlog tussen Peru en Bolivia aan de ene kant en Chili aan de andere kant. Dat liep na vier lange oorlogsjaren in 1883 in het voordeel van Chili af, met een enorme steun van Groot-Brittannië. Peru moest de provincie Tarapcá afstaan en en Bolivia de provincie Antofagasta. Bolivia was daarmee zijn enige verbinding met de zee kwijt! Als tegenprestatie verplichtte Chili zich tot de bouw van een spoorlijn van de Grote Oceaanhaven Arica, omhoog naar de Boliviaanse hoofdstad La Paz. Salpeter was in die tijd een zeer gewild exportproduct, waarmee hoge winsten geboekt konden worden. Salpeter werd gebruikt als een natuurlijke meststof en als grondstof voor de productie van buskruit.”

We overnachten bij Caleta Camerones Beach. Op een pracht plek, pal aan zee. We hebben die avond een leuk contact met drie mannen van onze leeftijd die naast ons in een tentje overnachten. Het blijken drie oude vrienden te zijn die 1 keer per jaar met elkaar gaan vissen. In de omgeving van onze overnachtingsplek staan een paar standbeelden ter nagedachtenis aan de mummies die hier gevonden zijn. Deze mummies zijn bij leven in een ver verleden geofferd aan Pachamama en zijn nu in het museum in Arica te zien. De standbeelden staan prachtig in het landschap en het is voor ons een mooie hike er naar toe. Door de gaten aan de zijkant van de beelden waait de wind, waardoor de klepels die aan de binnenkant hangen, een mooi geluid voortbrengen. Het standbeeld is dus tevens een klankkast!

In Antofagasta laten we na de eerdere melding van oververhitting van onze auto bij de VW dealer naar de niet goed werkende koelventilator kijken. De extra koelventilator die aan moet slaan wanneer de temperatuur van de koelvloeistof te hoog oploopt, blijkt helaas te zijn doorgebrand. De plaatselijke dealer heeft geen nieuwe ventilator op de plank liggen, maar de VW importeur in Santiago, de hoofdstad van Chili, helaas ook niet. Een nieuwe koelventilator moet bij VW in Duitsland worden besteld, maar ....... dit vergt tenminste 3 à 4 weken levertijd. We schrikken, nee toch, niet weer. Maar we herpakken ons snel en schieten in de actiemodus. Waarschijnlijk kunnen wij dit zelf sneller regelen. Wij nemen weer contact op met onze VW dealer in Amersfoort en wederom ook met onze vriend Cees in Ermelo.  Binnen 24 uur nadat we in Antofagasta zijn aangekomen en we de slechte diagnose van de VW hadden gekregen, hebben we een hotel geregeld, een nieuwe koelventilator door onze VW-dealer in Amersfoort bij importeur Pon laten bestellen, een commercial invoice (noodzakelijk bij een internationale verzending) in het Engels en in het Spaans opgesteld, werd het onderdeel door Cees bij onze VW-dealer in Amersfoort opgehaald en bij DHL aangeboden voor express verzending naar ons in Antofagasta in Chili. Tenslotte regelen we in Antofagasta ook nog een huurauto om in afwachting van de aankomst van de DHL-zending de komende dagen in de omgeving op stap te kunnen gaan. Het werd een nieuwe Citroën C3 die slechts 1000 km op de teller had staan. Onze eerste uitje wordt naar het Observatorio Cerro Paranal, dat midden in de Atacama woestijn ligt, 130 km zuid van Antofagasta. De European South Observatory (ESO) bouwde hier op een hoogte van 2644 meter het wetenschappelijk productiefste observatorium ter wereld. De uit vier spiegels van elk 8,2 m doorsnee bestaande Very Large Telescope en andere kleinere telescopen leiden tot baanbrekende inzichten in verre sterrenstelsels. De atmosfeer boven deze regio is een van de helderste en meeste stofvrije ter wereld. Het is hier 350 nachten per jaar glashelder. De beste omstandigheden voor astronomie dus! We hebben online een rondleiding gereserveerd en we boffen dat onze aanvraag voor een tour in het Engels gehonoreerd wordt. Bijzonder om in zo’n verlaten omgeving een futuristisch complex boven op de hoogste berg te zien staan. Van het woonverblijf van de crew, zo’n 150 man, zie je alleen het ronde dak in het landschap, de rest ligt onder de grond. Het dak heeft lichtdoorlatende panelen. ‘s Avonds wordt daar een soort grote parasol voor geschoven die zorgt dat de telescoop waarnemingen niet gehinderd worden door uitstralend licht. We zien in dit woonverblijf o.a. een groot tropisch zwembad, een kantine en kunst aan de muur. We lopen in een hightech omgeving, met witte helmen op. We bezoeken een van de vier Very Large telescopen. De spiegel van 8,2 meter doorsnede is gemaakt van flexibel glas met een dun laagje aluminium en weegt alleen al 23 ton! Uiteraard wordt deze spiegel ondersteund, want hij moet kunnen draaien en kunnen kantelen. Het is het een enorme constructie, met ook nog lasers en een aantal hulpspiegels. Het geheel kan op de grond 360 graden draaien. In de regiekamer, voor iedere telescoop een afzonderlijke, doen wetenschappers s’avonds en s’nachts onderzoek. Er wordt heel veel data verzameld. Doordat het complex zo geïsoleerd in een woestijnomgeving ligt, is het van water van elders afhankelijk. Iedere dag wordt er vanuit Antofagasta, 130 km verderop, dagelijks over de weg 60.000 liter aangevoerd. Het was een bijzondere en informatieve rondleiding. Meer info? Europese Zuidelijke Sterrenwacht - Wikipedia

Wat ons opvalt in Chili, is dat een aantal mensen ons aanspreekt in het Engels. Men is geïnteresseerd wat we in Chili doen. Ze zijn ook erg behulpzaam. Wanneer Margo in een immens grote supermarkt Charles even kwijt is en ze naar hem loopt te zoeken, vraagt een jongeman of ze iets niet kan vinden. ¿“Si, donde esta, mi esposo”? We lachen er allebei hartelijk om. De Chilenen hebben gevoel voor humor! Het land oogt veel geciviliseerder dan Peru en Bolivia. We hebben in de eerste twee weken hier al meer contacten en gesprekjes gehad dan in de afgelopen 10 weken in Peru en Bolivia. Wat we bij ons zelf ook constateren, is dat we nu op zeeniveau weer veel energieker zijn dan op grote hoogte. Daar zijn we blij mee.

In afwachting van het DHL pakket, dat we natuurlijk met een meer dan gemiddelde belangstelling volgen via track and trace, gaan we ook een paar dagen naar San Pedro de Atacama. Een tocht door een heel droog woestijngebied. Langs de weg zien we over een afstand van een paar honderd kilometer enorme “man made” heuvels. Wij schatten in dat dit mijnafval is. We vinden het een lelijk stuk, de weg van Antofagasta naar San Pedro de Atacama. De weg wordt ook geflankeerd door een pijpleiding en er loopt een spoorlijn langs waarover het koper naar de havens wordt vervoerd. Er rijden ook veel extreem grote vrachtwagens. We stijgen weer tot 3200 meter hoogte. De Atacama woestijn dankt zijn bizarre voorkomen aan de vroegere zeebodem die aan tektonische dalingen en aan erosie onderhevig was. Hevige wind, felle zonneschijn en sterke temperatuurschommelingen droegen ertoe bij dat dit landschap er nu zo uit ziet. De grond is bedekt met zoutkristallen, waarvan de lichtdoorlatende transparantie doet denken aan kwarts. We huren een lokaal hutje in de Valle de Luna, in the middle of nowhere. Ons hutje is gebouwd, zoals men vroeger bouwde. Van onderen tot ca 1 meter hoogte steen en daarboven de adobe bouw. Adobe of zonsteen is ongebakken kleisteen die in de zon is gedroogd. Behalve klei en water wordt ook zand en stro gebruikt. Adobe houdt de warmte van overdag vast en doordat men hele kleine ramen gebruikt, komt er weinig kou van de nacht naar binnen. Een eenvoudige, efficiënte bouw in deze vrijwel neerslagloze omgeving. We bezoeken de Salar de Atacama, een groot zoutmeer. Een zoutmeer ontstaat doordat ondergrondse waterstromen van uit de hoge Andes hier naar toestromen en door de hoge temperaturen overdag als maar verdampen. Ook al is een deel van de Salar de Atacama een National Park en beschermd gebied, in het andere deel vindt mijnbouw plaats. Lithium, kaliumcarbonaat en borax liggen onder het glinsterende oppervlakte verborgen. We bezoeken Laguna Chaxa op 2300 m hoogte, waar we verschillende soorten flamingo’s van heel dichtbij in het ondiepe water zien foerageren. Er zit veel krill en micro-organisme in deze lagunes, zodat de lagune veel vogels aantrekt. Het is zeer heet op deze hoogvlakte. We beschermen ons met hoeden, zonnecreme en bedekte kleding, want met de reflectie van de zoutkristallen en de zon is de kans op verbranden groot. Daarna rijden we naar twee actieve vulkanen, Miscanty en Miñiques en bewonderen de diep donkerblauwe lagunes die ze door de uitbarstingen van de vulkanen gevormd zijn. Een kudde wilde vicunia’s graast hier. Naast al het wit van de zoutvlakte, genieten we nu van de geelgroene begroeide hellingen van de omliggende bergen. In de namiddag bezoeken we Valle de luna. Ook hier hebben de elementen voor een wonderlijk schouwspel gezorgd, vooral in de namiddag kleurt het hier mooi bij een lage zon. Zo’n dag is goed voor de nodige foto’s en heel veel indrukken. Wat zijn wij dankbaar dat we dit moois allemaal kunnen zien.

Op de terugweg naar Antofagasta hebben we online een bezoek aan de grootste open kopermijn van de wereld geregeld in Chuquicamata iets ten noorden van Calama. We rijden en naar toe, maar ter plekke krijgen we te horen dat de excursie voor die dag is afgelast. Jammer, want we hadden ons er al over ingelezen en op verheugd. Soms zit het mee en soms zit het tegen! Hier toch wat info over de mijn: “De Chuquicamatamijn, staatseigendom, is erg belangrijk voor de economie van Chili, er wordt jaarlijks 650.000 ton zuiver koper gewonnen. Er wordt 24/7 gewerkt. Maar de mijn is ook controversieel, want het is tevens de grootste vervuiler van het land: de rivier de Loa is een van de zwaarst vervuilde rivieren van het land (arsenicum uit het koperafval).”

Weer terug in Antofagasta, komen wij regelmatig acrobatiek tegen. Op zich niet zo bijzonder. Behalve dat het gebeurt op een druk kruispunt met 2 of 3 rijen dik de auto’s op de acrobaat gericht. Wanneer het verkeerslicht voor de auto’s op rood staat, sprint de acrobaat voor de rij wachtende auto’s en vertoont hij zijn kunstje. Daarna rent hij naar de chauffeurs toe die al een munstuk in de hand buiten hun raam houden, sprint daarna de stoep op en wordt zo net niet platgereden wanneer het licht weer op groen springt. We zien jongleurs met ballen, met kegels, al of niet op een krukje staan en tevens wat evenwichtsoefeningen verrichten. ‘s Avonds wordt de show met brandende fakkels uitgebreid. We zien zelfs een stel in een prachtige outfit dat de tango op de zebra danst! Zo wordt voor een stoplicht staan leuk. Soms vinden we het jammer dat het licht al op groen springt. Zou het iets voor in Nederland zijn wanneer we in de fille staan te wachten? Later in Santiago zien we weer andere “kruispuntkunstenaars”. Op een touw dat tussen de twee stoplichten is gespannen loopt een koorddanser terwijl hij zijn kegels de lucht in gooit. Vlak voor dat de auto’s weer gaan rijden, springt hij op de grond, koppelt het touw los en rent naar de auto’s die eerste rang stonden. O.a. wij, dus raampje naar beneden en wat kleingeld gegeven voor de show. Muchas Gracias!

We hadden al ervaring met het DHL pakket bij onze eerste pech in Bolivia en leerden daar reeds dat de douane “nemen” de grootse hobbel is. Maar ook in Chili leren we bij. Het douanesysteem doorgronden, is ook hier een grote uitdaging. Via track and trace volgen we dagelijks de zending. Bij de melding “de douane houdt het pakket tegen er dient meer informatie aangeleverd te worden” komen we gelijk in actie. We gaan naar het plaatselijke DHL kantoor, die op ons verzoek naar de helpdesk bellen. “Ze willen uw volledige naam, niet alleen Señor Kool, maar uw naam zoals die in uw paspoort vermeld staat”. Oké, dat geven wij. Daarna gaan we naar de VW garage en vragen of ze daar voor ons ook naar dat info/helpdesk nummer willen bellen om te checken of het nu in orde is. Dan begrijpen we dat de douane nog meer info wil hebben. Oké, ook die info gestuurd. De volgende dag om 10 uur staan we weer bij de garage, wat is nu de status van de DHL-zending? Bij telefonische navraag blijkt dat de zending nog steeds op “on hold” staat, dus het is nog niet door de douane. De VW garage weet telefonisch te achterhalen dat Charles DHL eerst apart dient te machtigen om het pakket in te klaren. Die toestemming geeft Charles dan onmiddellijk on-line. Inmiddels is het donderdagmorgen 20 december en de garage werkt voor de Kerst alleen nog vrijdag 21 december. We hopen dat wij het pakket op vrijdagmorgen vroeg kunnen gaan afhalen bij het plaatselijke DHL-kantoor. We denken even rustig te kunnen lunchen in de stad. Tijdens de lunch krijgen we echter een sms-je dat we eerst de invoerrechten dienen te betalen voordat het pakket door de douane wordt vrijgegeven, maar er staat niet bij hoeveel? Eerst naar de bank op verkenning. We vragen hoe een en ander in zijn werk gaat en daar komen we in contact met een Engels sprekende medewerkster. Die vertelt ons, dat de bank om twee uur ‘s middags dicht gaat, dus de betaling zal dan op zijn vroegst pas vrijdagmorgen kunnen plaatsvinden. Wij weer naar de VW, die belt opnieuw en dan horen we gelukkig het bedrag dat we wel eerst dienen te betalen voordat tot het versturen van het pakket van Santiago naar Antofagasta wordt overgaan. Dus de betaling vandaag nog doen is cruciaal, anders wordt het pas na de Kerst dat de bus klaar is. Wij gaan toch naar de, inmiddels gesloten, bank terug en Margo vraagt zich hardop af “eens kijken hoe flexibel het systeem van de Banco de Chile is!” We treffen gesloten deuren aan, jammer. Maar Margo ziet een schoonmaker en door het raampje van de deur legt ze non verbaal contact met hem. De man komt naar de deur met de beveiligingsman erbij. Die herkent ons van vanmiddag, toen we hem om een Engels sprekende medewerker vroegen. Deze dame wordt er ook nu weer bijgehaald. Ook zij herkent ons en buiten op de stoep van de (officieel gesloten) bank probeert zij met haar eigen telefoon de betaling voor ons te verrichten. Dat gaat niet vlekkeloos maar na veel gedoe krijgen we een link gemaild waardoor wij toch die middag de invoerrechten kunnen betalen en de zending nog diezelfde avond met een nachtvlucht richting Antofagasta gestuurd kan worden. Dat we hier de hele dag mee bezig geweest zijn moge duidelijk zijn. Drie keer naar de VW garage, twee keer naar het DHL kantoor en twee keer naar de bank. Reizen is soms hard werken, maar het resultaat telt! De zending is die middag in het track and trace systeem van stap 18 naar stap 23 gestegen! De volgende ochtend zien we dat het pakket die nacht ook daadwerkelijk is verstuurd. We staan voor openingstijd op de stoep bij DHL en zodra het filiaal open gaat vertelt een medewerkster die ons herkent enthousiast dat het pakket net is aangekomen. Hoera! We nemen het pakket in ontvangst, pakken het vervolgens in in Kerstpapier, doen een Kerstmuts op en brengen het naar de garage. De mannen van de garage moeten hartelijk lachen en beloven ons om al het mogelijke te doen om de nieuwe koelventilator nog dezelfde dag in onze bus te zetten. Een mooier Kerstcadeau kunnen we ons niet voorstellen. Eind van de middag is de reparatie inderdaad uitgevoerd en is de bus is na een proefrit gelukkig door de monteurs goedgekeurd. Als service hebben ze de bus ook nog schoongemaakt. In de stad hebben we inmiddels twee dozen Heineken bierblikjes gekocht. Die geven we aan de chef werkplaats als dank voor de goede ondersteuning. ‘s Avonds krijgt Charles nog een WhatsApje van hem met een foto van een rijtje lege Heinkenen blikjes!

We kunnen weer plannen maken hoe verder zuidelijker te gaan in de richting van Santiago. We nemen de Ruta del Desierto, dat blijkt een prachtige route te zijn door verlaten gebieden, soms langs de kust van de Pacific Ocean, maar ook door zandachtige desolate gebieden. Het is een tweebaans en soms een vierbaans weg en op de zaterdag en zondag voor de Kerst is er weinig vrachtverkeer op de weg. We zien de Mano del Desierto, een heel groot beeld van een hand die je gedag zegt. Midden in de dessert. Goed voor een foto! We overnachten weer op een mooie rustige plaats aan de kust vlakbij een vuurtoren. Wanneer we de volgende dag voor de koffiepauze stoppen, blijken op deze stopplaats langs de snelweg naast toiletten ook douches beschikbaar te zijn. Die luxe kenden we nog niet! Gelijk uitgeprobeerd natuurlijk, schone douches en heerlijk warm water.

En hoe viert men hier in Chili nu Kerst? We begrijpen dat Kerstavond 24 december het moment is dat men hier Kerst met de familie viert, de 25e (onze Eerste Kerstdag) zijn winkels en bedrijven dicht en de 26e (onze Tweede Kerstdag) gaan ze weer open. Het is tevens het begin van hun grote vakantie. Scholen en universiteiten zijn twee maanden gesloten. We zien veel kunstkerstbomen. De spar, zoals wij hem kennen, groeit hier niet. Opgesierd met gekleurde lampjes en kerstballen erin. Soms zijn het gesponsorde kerstbomen, bijv. door een provider die een high-tech boom op een marktplein neer mag zetten en waarop dan de nodige reclame wordt projecteerd. Maar in een dorpje aan de rand van de woestijn treffen we op het marktpleintje een hoge kerstboom van wel honderden, lege 20 liter waterflessen aan. Prachtig, met het zonlicht dat door de flessen heen schijnt! Op straat zien we de nodige Kerstversiering en ook verschillende Kerstmannen compleet met rendier en een slee op wielen. In winkelstraten staan er veel stalletjes die dan de gekochte cadeaus voor de Kerstman inpakken. Daar wordt veel gebruik van gemaakt. In de supermarkt, in de shoppingmall en zelfs in de parkeergarage horen we voor ons bekende kerstmuziek maar dan in het Spaans gezongen. Ook hier zien we in de supermarkt die dagen mensen achter overvolle winkelwagentjes lopen!

En hoe vieren wij in Chili Kerst? We hadden uit Nederland Kerstmutsen meegenomen. Tevens hebben we, als een soort traditie, onze mini Kerststal (4x5 cm) bij ons. We kopen er nog wat lichtjes op batterijen bij. Charles scoort op een Kerstmarkt wat lekkers voor bij de koffie. Ons Kerstcadeau, zit gelukkig al onder de motorkap, en werkt prima. We kleden ons netjes aan en gaan in la Serena naar een concert van een “Orquesta Sinfónica“. Het programma na de pauze bestaat uit Kerstliederen, die we mee mogen zingen. Dat wij, ipv in het Spaans, in het Nederlands meezingen, valt niemand op! De dirigent, die na afloop van het concert in de hal de bezoekers persoonlijk bedankt, was verguld dat er ook twee Nederlanders van het concert hadden genoten. Dat genoegen was wederzijds. Tijdens het rijden luisteren we naar Kerstmuziek die op de iPad staat en die wij via bluetooth op een portable speaker afspelen. Van Jan, de broer van Margo, ontvangen we een video van een Kerstoptreden van Roel in Ahoy. Die bekijken we een aantal keren. Op Kerstavond staan we 200 km noord van Santiago op een mooie plek aan een ruige kust op een parkeerplaats van een klein kerkje. Het blijkt een recreanten kerkje te zijn, de recreanten vieren Kerst thuis en helaas wordt er daarom op Kerstavond in het kerkje geen Kerstdienst gehouden. Maar er komt aan het begin van de avond nog wel een groenteman met zijn tractor langs en..... hij heeft heerlijke biologische donkerrode aardbeien. (mooie Kerstkleur!) We verwennen ons zelf met een pondje. We koken deze Kerstavond uitgebreid, Charles een rollade en Margo zalm. Eerste Kerstdag rijden wij ‘s ochtends door naar Santiago, flaneren ‘s middags in het centrum van de stad, hebben face-time contact met Roel, Marloes en de kids, belt Margo met haar familie en wonen wij begin van de avond in de grote kathedraal een mis bij. We dineren daarna in een sjiek restaurant. We overnachten in een rustige woonwijk vlakbij het centrum. De goede rustige plek gevonden m.b.v. de iOverlander App.

Met deze dagen is het altijd een beetje dubbel om zover weg te zijn van de mensen waar je van houdt. In gedachte zijn we vaak bij onze families en vrienden in Nederland. Zijn een beetje melancholiek. Mixed feelings!

Tweede Kerstdag gaan we in Santiago met de kabelbaan naar de Cerro San Cristobal en genieten van het uitzicht over deze miljoenenstad. Boven op de berg staat een groot, wit Mariabeeld. We lopen de 7 km naar beneden en nemen daarna de metro naar de binnenstad. We bezoeken Museo de Arte Precolombino. Zien daar topstukken kunst van de oorspronkelijke bewoners van Zuid-Amerika. Ook bezoeken we het Museo de la Memoria y los Derechos Humanos, dat de herinnering aan de tijdens de Pinochetdictatuur verdwenen mensen en aan de gruweldaden uit die tijd levend wil houden. Indrukwekkend, vooral de enorme vier verdiepingen hoge wand waar ingelijste foto’s van de vermiste en gemartelde mensen hangen. In 1973 verdreef Generaal Augusto Pinochet met een staatsgreep, de in 1970 democratisch gekozen, marxistische president Salvador Allende. Rond de 35.000 mensen werden gemarteld en meer dan 3000 verdwenen gedurende het schrikbewind van Pinochet.

Na twee dagen in Santiago te hebben doorgebracht vliegen we, ter gelegenheid van ons 25 jarig huwelijk, van Santiago naar Isla de Pascau, of Rapa Nui, zoals de huidige bewoners het noemen. Het is het meest oostelijkste eiland van Polynesië en sinds 1995 is het hele eiland Unesco Werelderfgoed. Wij kennen het als Paaseiland. Die naam is door een Hollandse kapitein, Jacob Roggeveen, aan het eiland gegeven. Op Pasen 1722, nam hij het afgelegen eiland, als eerste Europeaan waar. Het exotische eiland is bekend door zijn reusachtige beelden. Sinds 1888 is het Chileens grondgebied. Het ligt 3700 km west van Santiago midden in de Pacific Ocean (vijf uur vliegen). We hebben voor vijf dagen een cabañas gehuurd. Op de luchthaven van Paaseiland worden we door onze host afgehaald en verwelkomd met een krans van bloemen die om onze nek wordt gehangen. Paaseiland is ontstaan na een aantal vulkaan uitbarstingen. De oorspronkelijke bewoners uit de Polynesische archipel ontdekten het onbewoonde eiland ca. 700 na Christus. In Polypinesië kent men een voorouderverering. Om de belangrijke overleden personen te eren richtte elke familie een ahu op, een rechthoekige boven de oceaan gelegen natuurstenen platvorm met grote stenen beelden erop. De beelden, de moai, werden eerst uit basalt en later uit turfsteen gehakt. Rond 1800 is men abrupt met het vervaardigen van de beelden gestopt en werden alle bestaande beelden omver getrokken. Het is nog een mysterie waarom en wat hieraan vooraf is gegaan. Daarna is het ritueel van de vogelman ontstaan. Een aantal sportieve mannen zwemmen in Februari naar een nabij gelegen eiland. Zoeken naar een ei van de bonte specht. En de eerste die het gevonden had diens familie of clan mocht het komende jaar het eiland regeren. Een soort jaarlijkse burgemeester verkiezing! We huren voor een paar dagen een kleine jeep om het eiland (165 km2)  te verkennen. Het eiland heeft een stadje Hanga Roa. Daar wonen de circa 4000 bewoners, daar zijn de winkels en daar is water en elektriciteit. De rest van het eiland is natuur en cultuur. We zien op het eiland veel groepen wilde paarden. We stoppen regelmatig voor een groep die langs de kant aan het grazen is, of het regenwater drinken dat in de gaten van het wegdek staat. We bezoeken aan de noordkant van het eiland Anakena. Hier zijn de eerste bewoners met zeewaardige kano’s aan land gekomen. Een bijzondere plek met mooie beelden, waarvan een aantal met een rode hoed van rood steen. Tevens is het een prachtige baai, diep blauw water gecombineerd met zeegroene ondiepe stukken. Wanneer we gaan zwemmen, Margo moet in de Pacific Ocean gezwommen hebben, denken we dat we onze zonnebrillen nog op hebben. Zo mooi kleurrijk is het hier. Wat bijzonder om hier te zijn. We bezoeken veel plaatsen waar nog 400 beelden staan en liggen. Bij de berghelling waar de beelden uitgehakt en bewerkt werden, Rano raraku maken we een mooie wandeling. Je ziet dat er nog half uitgehakte beelden liggen. We lopen dus op de werkplaats. De beelden, zijn ongeveer 10 meter hoog, boven de grond en nog wel 20 meter onder de grond. We bezoeken ook een vulkaan, de Orongo en lopen daar over de kraterrand. De krater, heeft een doorsnede van 800 meter en ligt pal aan zee. Er heeft zich een meer in gevormd waar van alles ingroeit. De steile vulkaanhellingen dienen als tribune om de huidige tradities te volgen, de vogelman race naar het onbewoonde eiland wat voor de kust ligt. Op zondag wonen we een dienst bij in katholieke kerk. De mis vindt plaats in een kerkje met open ramen waar, gelukkig, de wind doorheen waait. Aan het plafond hangen ronddraaiende vinnen. Tijdens de redelijk lange preek in het Spaans hebben we gelegenheid om de omgeving goed in ons op te nemen. De kerk is vol, veel families met jonge kinderen. Een aantal dames dragen bloemenkransen om hun hoofd, sommige dames dragen hoeden met bloemen versierd. De mensen hier zijn lang, bruin van kleur en stevig zwart haar. Voorin een eenvoudig altaar met daar achter een ecru wand met daaraan een robuust donkerbruin houten kruisbeeld. De priester draagt ook een ecru kazuifel met een prachtige ecru veren tooi op zijn hoofd. Om zijn nek hangt een mooie volle bloemen krans,  allemaal mooi op kleur. De muziek wordt door twee gitaren verzorgd en het ritme door een trom en een paar flinke kiezelstenen. Er wordt ook meer stemmig gezongen, prachtig. Bijzonder om hier de mooie combinatie van de katholieke tradities met plaatselijke tradities te zien. Er wordt in de lokale taal Rapunui gezongen en gepreekt in het Spaans. Tijdens de mis is er een moment dat iedereen de mensen die in de buurt staan een hand geeft en elkaar iets toewenst. Ook wij zijn onderdeel van dit ritueel. Het ontroerd ons. We sluiten ons bezoek aan dit prachtige eiland af met de viering van ons 25 jarig huwelijk op 31 december. Omdat het hier zes uur eerder is dan in Nederland besluiten wij de viering van onze trouwdag op Nederlandse tijd te beginnen met een heerlijke maaltijd in een restaurant bij de haven bij zonsondergang. Op maandagmorgen 31 december flaneren wij nog wat door het stadje en zien in het haventje meerdere zee schildpadden zwemmen. We bellen Roel, Marloes en de kinderen die ons feliciteren, ontvangen en beantwoorden wij de nodige felicitatie WhatsAppjes en vliegen we in de loop van de middag met mooie herinneringen tussen onze oren en de nodige foto’s weer terug naar Santiago. Daar landen we om 21.30 uur. Onze bus staat trouw op de Airport parking op ons te wachten. Dankzij het zonnepaneel op het dak van de bus kon de koelkast aanblijven en staat de champagne voor de jaarwisseling koud.

De tolweg in Santiago vereist een tolvignet dat digitaal moet worden aangeschaft. Wanneer we dat online proberen pakt het systeem ons nummer niet. Daar hebben wij het volgende op gevonden. De nummerplaat voor er af halen en het nummerbord achter met grijs tape ( kleur van de bus) afplakken. Op de Heenweg naar de luchthaven lukte dat prima. Maar toen we op oudejaarsavond om half elf dat weer deden, kwamen we toch een betaalhokje tegen waar we handmatig konden betalen. Echter toen constateerde het systeem dat de bus geen nummerbord had. Toen Charles aan de mevrouw het losse nummerbord tevoorschijn haalde, gaf ze aan dat hij dat voor de camera diende te houden. Dat doen we dan. We lachen er allemaal hartelijk om. Via de tolweg redden wij het nog net om voor de jaarwisseling naar de ons reeds bekende woonwijk in Santiago te rijden. We pakken de champagne uit de koelkast en wat glazen en we lopen naar de voet van de berg Cerro san Cristobal en daar blijken gratis busjes omhoog te rijden. We vieren daar, temidden van de Chilenen de jaarwisseling en kijken naar het mooie sier vuurwerk dat op bepaalde plaatsen in de stad wordt afgestoken. Verder geen geknal zoals de nederlanders gewend zijn. Ook wordt hier individueel geen vuurwerk afgestoken. Na 1 uur is het weer rustig in “ons” wijkje. Wij wensen al onze lezers een gezond en goed 2019 toe. Komende maand willen wij afzakken richting Patagonië.