Op expeditie naar Antarctica, het 7de continent.

Margo vertelt:

Toen we besloten om naar de meest zuidelijkste punt van Zuid-Amerika te gaan, wilde ik ook heel graag naar Antartica. Ik had daarover al wat informatie verzameld en werd steeds enthousiaster. Charles trok er niet zo hard aan, omdat bootreizen, vooral op een ruige zee, nu eenmaal niet zijn ding is. Toen we in Ushuaia aankwamen, gingen we naar een touragency die de niet verkochte plekken van expeditieschepen naar Antartica “last minute” probeert te verkopen. Er waren nog een paar plekken vrij op verschillende schepen. Na een nachtje dubben en knopen tellen samen met Charles, besloten we dat ik voor mijn droomtrip moest gaan. Charles zou zich intussen wel vermaken in Ushuaia en o.a. alvast het vervolg van onze (terug)reis verder voorbereiden. En zo stond ik de volgende ochtend al voor openingstijd op de stoep bij de touragency. Na één telefoontje van de touragent met de betreffende rederij bleek mijn eerste keus, de classic trip, een 10 daagse polar-expeditie naar het schiereiland van Antarctica, nog beschikbaar. Die op een na laatste plek werd vervolgens meteen voor mij gereserveerd. Toen al het papierwerk en de betaling die dag gedaan was, werd ik heel emotioneel. Yes, ik ga echt binnen een week naar het zevende continent. Wat een voorrecht om daar een stukje van te kunnen zien! Een deel van de uitrusting, een warme en waterdichte broek en handschoenen, kon ik van de touragency lenen. Op 10 februari, de dag nadat Roel vertrok, word ik door Charles uitgezwaaid en stap ik in de bus die me naar de pier en ons schip, de Ocean Endeavour, brengt. Ik deel mijn hut met een vrouw van mijn leeftijd uit Florida. Het klikt meteen! Er zijn 199 passagiers aan boord en in totaal 120 man personeel. Als eerste krijgen we veiligheidsinstructies en wordt een deel van de crew voorgesteld. Aan boord van een schip is het, vooral bij wilde zee, belangrijk om met een hand of met een deel van je lichaam contact te houden met het schip. Er volgt ook een “drill”, een oefening die wordt gehouden zodat wij weten hoe we ingeval van een noodsituatie het schip dienen te verlaten. Daarna diner-time, een buffet en ondertussen vertrekt het schip zonder dat ik het echt in de gaten heb. Vanuit de Volkswagen bus, die Charles langs de kade geparkeerd had, ziet hij het schip vertrekken en langzaam wordt voor hem de stip aan de horizon steeds kleiner.

We varen het eerste stuk over het Beagle canal en na een paar uur bereiken we de “Drake passage”. Hier komen twee oceanen samen, de Grote en de Atlantische Oceaan. Op dit deel van de reis is de zee het meest wild. Na het eten is er een jacket and boot party. Iedere passagier krijgt een polar jack van de rederij en de juiste maat waterdichte laarzen zijn te leen. Dus mijn expeditie-outfit is nu compleet.

Dokter Ben houdt een seasick-clinic en ik neem preventief wat medicatie in. Ik leer hier, dat de term zeeziekte niet klopt. Je wordt niet ziek van de zee, maar van de bewegingen (op zee). Nadat ik mijn bagage in de cabine gefixeerd heb, probeer ik te slapen. In de hut naast me, hoor ik op het ritme van de bewegingen van het schip, een laatje steeds open en dicht schuiven. In mijn hut rolt een flesje shampoo van mijn hutgenoot over de vloer, van de ene kant naar de andere kant en weer terug. De afvoerputjes in de natte cel maken onheilspellende geluiden. Het schip kraakt. Nadat ik aan alle geluiden gewend ben, slaap ik in en heb een goede nachtrust. De zee wordt, zoals voorspeld, wilder. Golven van drie tot vier meter hoog in de categorie ROUGH. Er blijken de afgelopen nacht zelfs mensen uit bed te zijn gerold! Het is een uitdaging om je te douchen met één hand aan de handgreep om met de andere hand de douchekop vast te houden. Afdrogen besluit ik zittend op de toilet te doen. Mijn kamergenoot besloot zich zittend in de douchebak te wassen. Er is een heerlijk ontbijt en daarna een lezing over de verschillende vogels die we kunnen gaan zien. Ook is er dagelijks een yoga klas. Het is een bijzondere ervaring om yoga te doen met al deze deining. Overgave is het sleutelwoord. Met deze deining observeer ik mensen aan boord als ze “los” lopen. Dit betekent dat ze dan even geen houvast hebben. De meeste mensen waggelen aan boord en bewegen zich voort als pinguïns. Het went snel, het ritme aan boord. Er wordt geadviseerd veel water te drinken, want met de vrieskou, zit er weinig vochtigheid in de lucht. Ik heb mijn go-mug mee en drink veel thee met gember erin, want dat is goed om de maag op zee kalm te houden. Thee kunnen we aan boord onbeperkt zelf klaar maken. Dagelijks is er aan het eind van de dag een briefing. Daar hoor je de laatste nieuwtjes en het programma van de volgende dag. Na een tweede goede nachtrust met aanzienlijk minder “deining” volgt er nog een dag varen op de “Drake passage”. Weer yoga en weer lezingen. Over pinguïns en over de verschillende zeehonden die we mogelijk gaan zien. ‘s Middags een verplichte briefing over hoe je in een Zodiac stapt, daar is een hele procedure voor. Een Zodiac is een boot van heel sterk rubber met een buitenboord motor. Daarmee worden straks de landingen uitgevoerd. Vervolgens dient elk onderdeel van onze uitrusting gecheckt te worden op zaden, zodat je onbedoeld geen zaden naar het nog maagdelijke 7e continent overbrengt. Ik word ingedeeld in groep Albatros en krijg beneden in het schip een locker toegewezen voor mijn laarzen en parka. We passeren de 60 graden cirkel, zien de eerste ijsbergen, zien de eerste whales en de eerste pinguïns die door de golven heen schieten. Iedereen is uitgelaten. Dat blijft net zolang tot de kapitein meldt dat we land zien. Dan trekt iedereen zijn gele parker aan en gaat naar buiten. Ik loop naar de brug. Er is een open brug policy aan boord, hetgeen betekent dat de gasten op de brug welkom zijn. Zolang ze het personeel op de brug maar geen vragen stellen. Geweldig om nu echt het continent Antarctica te zien liggen. Na het buffet leg ik mijn uitrusting alvast klaar voor onze eerste landing de volgende ochtend. Doe camera en de groothoek lens in waterdichte zakken en maak mijn rugzak klaar. Mijn kamergenoot en ik giebelen nog een uur over van alles, daarna gaan we lekker slapen met een kalme zee.

En dan.... de volgende dag vroeg op, ik kijk naar buiten en het lijkt of ik op een andere planeet terecht ben gekomen. Onbeschrijfelijk mooi! Ik ga vroeg ontbijten en de Albatros groep kunnen van boord. Ik neem mijn uitrusting mee naar beneden. Daar staan mijn laarzen en hangt mijn p.f.d. (= personal floating device, een soort reddingsvest) in een locker. Aankleden, veel laagjes, wollen majo, waterdichte broek, de laarzen, muts, kol, polar jacket en mijn waterdichte handschoenen. Voordat we het schip verlaten, worden we de eerste dag gecontroleerd of de kleding die we dragen voldoende is. Met een apparaatje, wordt de streepjescode van onze ID kaart gescand. Net zoals bij AH. Zo houdt men bij wie van boord gaat. Het lijkt wel een militaire operatie. We varen met zodiac boten met elk 10 personen erin naar het schiereiland, naar Portal Point. Een magisch moment, ik betreed het 7de continent. Ik zie een prachtige, maagdelijke omgeving, veel besneeuwde rotsen, bergen, ijsbergen en veel, heel veel ijsschotsen. Het is droog weer en het zonnetje schijnt regelmatig. Er zijn door de crew vlaggen in de grond gestoken als teken dat we daar kunnen lopen, de rest is verboden gebied. Ik zie een Wenddell-zeehond die heerlijk in “het zonnetje” ligt. Ik wandel wat rond en maak mijn eerste foto’s op dit onbewoonde continent. Daarna gaan we zodiac cruisen. Terwijl we tussen ijsschotsen door varen, zien we wel 20 keer walvissen omhoog komen. Met name Humback whales. Dit zijn enorm grote dieren, ze kunnen een lengte van 60 meter bereiken, wegen twee ton en worden max. 100 jaar. Na een zwangerschap van 11 maanden baren ze hun kalf voor de Argentijnse oostkust in relatief ondiep water. Na anderhalf jaar hebben de jongen al de lengte die volwassen dieren bereiken, maar ze blijven nog tot ze ongeveer drie jaar zijn bij hun moeder. In de zomer zwemmen ze naar Antartica omdat er daar dan veel krill beschikbaar is. Na hun derde jaar komt er een mannetje tussen hen en de moeder, een mannetje die een romance start met de moeder. Dan is het tijd voor het jong van drie jaar om op eigen “benen” te staan. Zij vinden vervolgens hun eigen weg tussen de zomer en winter lokatie en kiezen dezelfde route die zij van hun moeder geleerd heben. Ik zie de kenmerkende staarten boven het water uitsteken. Voordat ze naar beneden duiken, geven ze met die staart een klap op het water. Wat ik bijzonder vind, is dat je in een zodiacboot op waterniveau bent, je kijkt niet op, maar langs het wateroppervlakte. Regelmatig schuiven er stukken ijs onder de bodem van de zodiac, je hoort het schuren. Vlak voor ons breekt een drijvende ijsberg doormidden. Met veel geluid valt het in twee stukken in het water, zinkt en schiet vervolgens weer omhoog. Wanneer ik dorst heb pak ik een stuk ijs uit het water, de buitenkant smaakt zout, maar van binnen is het zoet water. Ik besluit dat ik mijn waterfles niet meer op trip mee hoef te nemen. Omdat ons expeditieschip minder dan 200 passagiers heeft en het relatief klein is mogen er twee landingen of cruises per dag uitgevoerd worden. ‘s Middag gaan we weer zodiac cruisen, naar Graham passage. Dezelfde procedure. Er is nu meer wind gekomen en er valt natte sneeuw. We zien verschillende soorten zeehonden van dichtbij, de pelsrobben, zeeluipaard en de Wenddell-zeehond. Ook verschillende vogels, o.a. de blauw oogige aalscholvers. Ik maak veel te veel foto’s en geniet met volle teugen. Wat een geweldige dag. In mijn hut wisselen mijn hutmaatje en ik onze ervaringen uit. Zo hoorde zij in de zodiac boot een man uit Israël klagen dat hij op de eerste dag van de landingen nog geen pinguïns had gezien. “Als ik sneeuw wil zien, dan kijk ik thuis wel in de vriezer”. Wij hebben er hartelijk om gelachen, die slogan houden we er de rest van de trip in.

‘s Nachts vaart het schip weer zuidelijker. Ik slaap als een roos en de andere ochtend zijn de weersomstandigheden goed en kunnen we weer een zodiac cruise doen. Wederom zien we veel humpback whales, een moeder met haar jong van dit jaar en haar driejarige die bijna volwassen is. Ze zwemmen met de boot mee en regelmatig zien we twee ruggen tegelijk uit het water komen. De walvissen naderen onze boot, die deze keer door een zeebioloog wordt bestuurd, zelfs tot op vier meter langszij. De zeebioloog vertelt ons dat de staart van de Humback een soort vingerafdruk is. Die is voor ieder dier uniek en daardoor kan de wetenschap deze grote dieren volgen. Daarna volgt er een landing, wat betekent dat je vanuit de zodiac boot met je laarzen en je waterdichte broek aan een stukje door het water naar de kant loopt. We komen terecht in een kolonie van chin streap pinguïns, dat zijn kleine zwart-witte dieren, met de kenmerkende zwarte steep in hun gezicht. Omdat het nu zomer is, hebben de ouders op de rotsen, dus niet in de sneeuw, nesten van steentjes gebouwd. De jongen zijn nu ongeveer 40 tot 50 dagen oud en bijna klaar om te leren zwemmen. Ik zie dat sommige jongen hun “vleugels” proberen uit te slaan. Pinguïns zijn niet vliegende vogels. In de loop van vele eeuwen zijn hun vleugels kleiner geworden en nam hun gewicht toe. Doordat ze zwaarder zijn, kunnen ze makkelijk diep in de oceaan duiken op zoek naar voedsel en hun “vleugels” fungeren nu als vinnen. Ik zie een van de ouders met voedsel uit zee komen en al hippend over de rotsen de jongen de gevangen krill te voeren. Daarna is het de beurt van de andere ouder, naar zee op zoek naar krill. Zo wisselen ze de zorg voor hun jong en het zoeken van voedsel af. De plekken van de nesten kleuren bruinachtig rood. Dat is de kleur van de krill waarvan de resten uitgepoept worden. De nesten stinken enorm. De jongen hebben nog resten grijzig bruin dons, maar delen van hun huid zijn al zwart en wit. Ze mogen van hun ouders de oceaan pas in wanneer al hun dons is vervangen door zwart witte veren die water afstotend zijn. Wanneer ik bijna twee uur hier het wild-life geobserveerd en gefotografeerd heb, zie ik op de rotsen een pinguïn met een bebloede buik staan. De kleur is fel rood en je ziet duidelijk tand afdrukken van... mogelijk een zeeluipaard. Een van de crewleden schat in dat deze pinguïn aan zijn verwondingen zal sterven. Ook dat is de circle of life. Tussen de landingen door verplaatst het schip zich. Het weer wordt ‘s middags slechter maar we gaan toch naar Spert eiland, dat ligt west van de Trinity eilanden. Geologisch een bijzonder gebied, met grotten en tunnels, ook veel ijsbergen in de canyon-achtige waterwegen. Ik zie veel grillige vormen en op sommige stukken ligt heel veel sneeuw. Het is moeilijk in te schatten hoeveel meter, want de sneeuwwand gaat naar boven over in mist. Een zeeluipaard volgt nieuwsgierig onze boot. Hij speelt met ons, duikt onder de boot en komt dan aan de andere kant weer boven. Ondanks het barre weer, de snijdende wind de natte sneeuw geniet ik van het landschap, de behoorlijk wilde zee, de pinguïn kolonies in de sneeuw, de verschillende soorten zeehonden en van veel vogels die laag overvliegen. Wanneer we na een paar uur weer terug aan boord zijn, krijgen we warme gemberthee. Tijdens de maaltijd die avond zien we (het is hier gelukkig lang licht) door het raam ook nog walvissen, die regelmatig bovenkomen. Het “optreden” blijft maar door gaan. Ik ontmoet leuke mensen en er zijn relatief veel pasagiers die solo reizen. Alle leeftijden zijn aan boord. Van een 10 jarig Chinees meisje tot 80-ers waarvan sommige met een stok lopen. Veel Amerikanen, Canadezen, Fransen, maar ook groepen uit Japan en uit Israël. Hoewel de voertaal aan boord Engels is, worden belangrijke berichten voor hen vertaald. Verder zijn er overal TV schermen waarop het dagprogramma te lezen is.

De derde dag vertrekken we naar een gentoo pinguïn kolonie op Danco eiland. Ze hebben hun nesten boven op heuvels gebouwd, omdat daar stenen voorradig zijn. Dus dat wordt klimmen in de sneeuw. Ik zie nu pinguïns die hun jong nog tussen de voeten warm houden. Een mooi gezicht en het landschap is wederom onbeschrijfelijk mooi. Het lijkt wel een zwart-wit film. Daarna weer zodiac cruisen. We zien tegen de achtergrond van een ijsberg een zeeluipaard zwemmen. Doordat er 75 % van de ijsberg onder water zit, kleurt het water daar zeegroen op, zodat we het silhouet van de zeehond goed kunnen zien. Het is een prachtig decor. Tussen de middag yoga. Tijdens de yoga klas hoor ik een mededeling van de brug. “Rechts passeren we een enorme ijsberg, zo groot als een kasteel”. Ik onderdruk de neiging meteen naar het raam te lopen, ik blijf zen. ‘s Middag slaat het weer om en terwijl wij op zee zijn, neemt het zicht dramatisch af. We blijven als zodiacs bij elkaar. Als bescherming tegen de snerpende wind en de natte sneeuw zet ik mijn “zonnebril” op. We “zien” enorm veel humback whales, alhoewel, alleen hun silhouet. We horen de geluiden die ze maken. Soms zijn er twee achter en één voor de zodiac in een tijdsbestek van nog geen vijf minuten. We passeren de nodige ijsbergen, met prachtige natuurlijke vormen. Het sneeuwt intussen behoorlijk en we gaan daarom wat vroeger terug naar het schip.

In de namiddag is er een traditione polar jump. Op het bovendek staat ongeveer de helf van de passagiers te kijken, terwijl de andere helft beneden in zwempak klaar staat om de temperatuur van de Antarctic oceaan aan den lijve te ervaren. Natuurlijk doe ik met deze polar jump mee. Er heerst een uitgelaten sfeer. Er wordt goede muziek gedraaid: “We are the Champions!” van Queen en springend doen we een soort van warming-up. Zo verberg ik dat ik het ook wel spannend vind. Met ijsschotsen die in het water drijven, walvissen die op de achtergrond spuiten en met de nodige veiligheids instructies sta ik te rillen op het deinende ponton. Wanneer ik aan de beurt ben, word ik aangelijnd, spring in de ijszee (van 0-2 graden Celcius) en zwem er een stukje in. Het is echt heel erg koud, maar geweldig om dit toch gedaan te hebben. Gelukkig staat mijn hutgenoot op het bovendek en maakt een filmpje van mijn polar jump als bewijs!

De volgende ochtend ontbijten we om zes uur. Daarna gaan we om 7.15 al in de zodiac en varen de relatief diepe baai in. Er drijven veel stukken ijs in het water. Het licht is heel speciaal en de besneeuwde bergen reflecteren prachtig in het donkerblauwe water met de witte ijsschotsen. Ook hier weer veel walvissen. We zien pinguïns op een ijsschots zitten en ook verschillende krab-etende zeehonden. Daarna varen we naar Neko Harbour waar ongeveer 250 gentoo pinguïns broeden. Ik ga wederom op een steen zitten en observeer ze. Prachtig om te zien hoe ouders hun jongen voeren, ze warm houden en hoe ze op hun beurt naar de kustlijn waggelen op zoek naar voedsel. Een stukje verderop, vlakbij het water, staat een groep volwassen pinguïns, zonder jongen. Deze pinguïns die geen nest (meer) hebben en de vrijgezellen verliezen in deze periode hun veren. Ze zijn dus in de rui. Dit betekent dat ze een paar weken niet diep in het water kunnen duiken op zoek naar voedsel. Dat is een moeilijke periode voor hen. We mogen niet praten, om hen zo min mogelijk te storen en dienen een afstand van minimaal vijf meter te respecteren. Ze peddelen wel een beetje aan de waterkant om te drinken en om zich te wassen. Wanneer ik in het water sta om wat van deze pinguïns die zich gaan wassen te fotograferen, hoor ik achter mij een lawine van vallende stukken van de gletsjer en 1 minuut later hoor ik naast mij aan de oceaankant het spuiten van een walvis. Ik kan mijn geluk niet op!

Na vier heerlijke dagen op en rond het schiereiland van Antarctica, zet het schip weer koers naar het noorden. We hebben meteen veel deining. Ik ga vroeg naar bed. De andere dag zijn er nog wat lezingen, volg de yoga klas en ik bekijk mijn foto’s. Op de laatste dag hoor ik de mededeling dat het weer het toelaat om Kaap Hoorn te nemen/passeren. Ook hebben we toestemming gekregen om binnen de territoriale wateren van Chili te komen. Kaap Hoorn is een groep onbewoonde eilanden en een Nationaal Park. Het is door een Nederlander ontdekt, die opzoek was naar de zuidelijke doorvaart langs dit continent. Wanneer ik op het dek Kaap Hoorn in de verte zie liggen, wordt het weer slechter. Het gaat stormen en hagelen. Dit hebben de zeelui, die kaap Hoorn ontdekten, waarschijnlijk ook zo ervaren. Op Kaap Hoorn staat een monument voor al de zeelui die hier verdronken zijn. Naderhand hoorde ik dat Charles in Ushuaia een hele eigen invulling aan het nemen van Kaap Hoorn heeft gegeven dmv een Cape Horn beer tasting.

De laatste avond aan boord wordt een presentatie gegeven van de verzamelde foto’s en video’s die de afgelopen 10 dagen gemaakt zijn getoond. Wat mooi om dat nog even in beelden langs te zien komen. Hoewel daarna nog tot in de kleine uurtjes gefeest kan worden, beschouw ik deze laatste presentatie als een mooie afsluiter van een geweldige trip. Ik pak mijn spullen in en ga bijtijds naar bed. Om half zes staan we op om te ontbijten. Via WhatsApp heb ik contact met Charles. Dmv lichtsignalen ziet Charles mijn plek aan boord en zie ik dat Charles naast het busje staat te zwaaien. Ik check uit en de bagage wordt van boord gedragen. Een bus brengt de passagiers vanaf de pier weer terug naar het centrum van Ushuaia waar Charles al staat te wachten. Ondanks het gure weer volgt een warm welkom. We blijven nog een dagje in Ushuaia om bij te praten en om bij te komen van de avonturen. We gaan uiteten in een luxe restaurant, Margo King krab en Charles een Argentijnse steak. Zo nemen we afscheid van Ushuaia. Terwijl we weer terug naar de bus lopen, zegt Charles: “Ik heb het gevoel dat ik met een waggelende pinguïn aan mijn arm loop”. Margo heeft nog een dagen “last” van zeebenen. En in gedachte is zij nog regelmatig op het 7de continent.

Nog wat feiten:

• De benaming Antarctica komt af van antarktikos, een Grieks woord voor “tegenover het noorden”.
• Met een oppervlakte van 14 miljoenvierkante kilometer is het het vijfde grootste continent, na Azië, Afrika, Noord-Amerika en Zuid-Amerika, en voor Europa en Australië.
• Antartctica is een continent, dat betekend dat het verankerd is op de bodem aarde en niet drijft, zoals de noordkaap.
• Antarctica houdt bijna 90% van het vergletsjerde zoetwaterreserves van de aarde vast- tien keer zoveel als op Groenland. Een enorme voorraad zoet water dus.
• Alle zeegebieden rond Antarctica, bezuiden de 60ste breedtegraad, worden tegenwoordig benoemd als Zuidelijke Oceaan of Antarctische Oceaan.
• Binnen de 60 graden cirkel is de temperatuur van het zeewater 0 tot 2 graden, terwijl de temperatuur van de omliggende oceanen tot 6 graden is. Dus leven er in de Arctische oceaan ook andere dieren.
• Alle dieren die op Antarctica voorkomen, zijn beschermd.
• 2% van Antarctica is ijsvrij.
• In 1821 kwam de eerste mens op de zuidpool.
• Er is geen permanente bewoning op Antarctica, maar een aantal regeringen houdt permanente onderzoekstations open.
• Niemand is eigenaar van Antarctica.
• Het Verdrag inzake Antarctica regelt de internationale relaties ten aanzien van dit continent. Het verdrag stelt de vrijheid van wetenschappelijk onderzoek vast en verbiedt militaire activiteiten op dit continent.
• Je kunt op http://www.happywhale.com je foto’s van whale staarten uploaden. Je vermeldt erbij waar en wanneer je de foto genomen hebt. Zo is er een platvorm waar men de trek van de whales in kaart brengt